Is de toekomst dichterbij dan we denken?

We staan er niet dagelijks bij stil, maar om ons heen is de technologische revolutie nog steeds in volle vaart. Wat betekent dit voor onze toekomst? Moeten we ons zorgen gaan maken, of hebben we juist veel om ons op te verheugen? Wij vroegen naar jullie verwachtingen voor de toekomst van technologie.

In het Tech jaaroverzicht 2018-2019 delen toonaangevende bedrijven hun verwachtingen voor de technologische innovaties van de komende jaren. Maar hoe ziet de gemiddelde Nederlander de toekomst voor zich van de technologie ? En zitten we eigenlijk wel te wachten op al die vernieuwing in ons dagelijks leven? We legden jullie een aantal stellingen voor en vroegen je een voorspelling te doen. De resultaten zijn interessant en geven ons een goed beeld van de veranderingen die komen. Daarnaast laat het ook zien hoe wij tegen die veranderingen aankijken. Deze visie bereid je voor op de toekomst!

Holografisch gesprek

Ons dagelijks leven verandert continu door (on)tastbare resultaten en toepassingen die voortvloeien uit technologische ontwikkelingen van de afgelopen decennia. Zo voeren we onze betalingen tegenwoordig contactloos uit, tracken ons slaap- en bewegingspatroon op een horloge en bedienen de apparaten in ons huis met spraakassistenten en apps. Het is dan ook niet gek dat een grote meerderheid van de mensen (bijna 70 procent) verwacht dat je in 2028 al met levensechte hologrammen van je gesprekspartner kunt bellen. En dat is niet eens zo heel ondenkbaar. Experts zeggen dat deze technologie al in de komende vijf jaar commercieel beschikbaar kan worden met de komst van het supersnelle 5G-netwerk. Leo Kouwenhoven, natuurkundige aan de TU in Delft: “Hologrammen en Virtual Reality (VR) worden steeds meer ingezet om op afstand iets mee te maken of bij te wonen. Binnenkort kun je het verschil tussen het echte leven en de digitale voorstelling niet meer herkennen.”

Kunstmatige intelligentie

Meer dan de helft van de ondervraagden verwacht dat er in 2040 al computers zijn die slimmer zijn dan mensen. Met behulp van Artificial Intelligence (AI) en machine learning is het niet ondenkbaar dat computers en robots ooit in staat zullen zijn om taken uit te voeren die voor mensen onmogelijk zijn. Niet onlogisch dus dat bijna 70 procent van de mensen verwacht dat een op de drie banen in de komende tien jaar door intelligente robots of machines wordt overgenomen. Max Welling, hoogleraar machine learning aan de Universiteit van Amsterdam, legt uit hoe dat kan: “Er zijn beroepen die veel informatie vergaren en gebruiken, maar die ook heel gestructureerd te werk gaan. Denk bijvoorbeeld aan notarissen of belastingadviseurs. Dit soort banen kunnen op een gegeven moment worden vervangen door robots.” De vraag is echter of AI ooit slimmer wordt dan mensen. “Ik denk van wel, maar dat is nog minstens honderd jaar weg. En dan ziet de wereld er al zoveel anders uit, dat er heel andere vragen relevant zijn”, vertelt Max. Vanessa Evers, hoogleraar sociale robotica aan de Universiteit van Twente, sluit zich daarbij aan: “We werken nog lang niet aan een robot die ook maar in de buurt komt van menselijke intelligentie. Ik denk wel dat we in de nabije toekomst veel intensiever met AI en robots gaan samenwerken.”

Maatschappelijke uitdagingen

Met die nieuwe ontwikkelingen ontstaan ook andere ethische vraagstukken. Want hoe gaan we al die technologie inzetten? Vanessa: “Robotica en AI kunnen oplossingen bieden voor grote maatschappelijke problemen. Maar daarvoor hebben we nog steeds de input van mensen nodig. Het is juist meer een gereedschap in een hele grote toolkit.” Zijn we eigenlijk al goed op de hoogte van de uitdagingen die de toekomst ons brengt? We vroegen de ondervraagden bijvoorbeeld hoeveel procent van de Nederlandse bevolking volgens hun inschatting 65 jaar of ouder is in 2030. Bijna 70 procent dacht 30 procent van de bevolking, hoewel de schattingen van experts op een kwart ligt (25 procent). Het volgende dilemma is of we in datzelfde jaar wel genoeg hebben aan de grondstoffen van onze aarde om ons in onze huidige levensstijl te blijven voorzien. Dertig procent van de ondervraagden verwacht dat we over tien jaar een tweede planeet nodig hebben om aan ons verbruik van natuurlijke bronnen te voldoen. Om dit te voorkomen moeten we op een duurzame manier met technologie omgaan. “De kunst is om op een goede manier de techniek en de natuur aan elkaar te verbinden. We leren gaandeweg dat er veel meer op het spel staat dan alleen een apparaatje”, vertelt Peter-Paul Verbeek, technologie-filosoof aan de Universiteit van Twente. Uit onze stellingen blijkt dat ondervraagden het hiermee eens zijn. Maar liefst 74 procent geeft aan dat ze niet vinden dat de impact van technologie op ons dagelijks leven in de toekomst alleen voordelen met zich meebrengt.

Spannende toekomst

Betekent dit dat we niet open staan voor de technologie van de toekomst of er misschien zelfs bang voor zijn? Dat valt gelukkig wel mee. Meer dan de helft van de ondervraagden (59 procent) staat ervoor open om een chip in het lichaam te laten plaatsen die de gezondheid controleert. En continue monitoring van publieke ruimtes door camera’s en satellieten wordt neutraal (46 procent) of zelfs positief (31 procent) ontvangen. Peter-Paul denkt dat dit toekomstbeeld heel realistisch is: “De grens tussen onszelf en de technologie om ons heen vervaagt. De omgeving waarin je leeft neemt jou waar, beïnvloedt je en weet hoe jij je voelt. En waarschijnlijk gaan we ooit ook chips implementeren in mensen.” Is dit iets om angstig voor te zijn? Of moeten we de nieuwe technologie juist massaal omarmen? Peter-Paul: “We moeten vooral de sociale kant van de technologie niet over het hoofd zien. Het is belangrijk dat we snappen wat de technologie met de maatschappij doet en het goed vormgeven en inpassen. Dan hebben we denk ik een veel betere samenleving.”